Zorunlu Trafik Sigortası ve Eşdeğer Parça Uygulaması

Hasar Durumunda Parça Değişimi

Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları B.2. kapsamında, hasar gören parçanın onarımı mümkün değilse, öncelikle orijinali ile değiştirilmesi esastır. Ancak eşdeğer parça veya mevzuata uygun olarak ömrünü tamamlamış araçlardan elde edilen orijinal parçanın kullanımı mümkün değilse, orijinal parça ile değişim sağlanır.

Kaza tarihine göre model yılı 3 yılı geçmeyen araçlarda, hasar gören parçanın onarımı mümkün değilse öncelik orijinal parçaya verilir. Orijinal parça temin edilemezse, eşdeğer veya mevzuata uygun ikinci el orijinal parça ile değişim yapılır. Eğer hasarlı parçanın kendisi orijinal değilse, yine eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlardan elde edilen orijinal parça kullanılır. Bu değişim sonucunda araçta değer artışı olsa dahi, tazminat miktarından herhangi bir kesinti yapılamaz.

Sigortacının bilgisi ve onayı olmaksızın orijinal parça kullanılması durumunda, sigortacının sorumluluğu, yalnızca eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlardan elde edilen orijinal parçanın bedeli ile sınırlıdır.

Eşdeğer Parça Sertifikası ve Yasal Düzenlemeler

Sigortalı araçlara uygulanan eşdeğer parçaların güvenilirliğini artırmak amacıyla, 1 Haziran 2015 itibarıyla sigorta şirketleri, eşdeğer parça kullanımına dair sertifika vermekle yükümlü hale getirilmiştir. Bu kapsamda:

• TSE (Türk Standartları Enstitüsü) Onayı: Sigorta şirketleri, orijinal parça yerine kullanılan eşdeğer parçaların TSE tarafından test edilip onaylandığını belgelemek zorundadır.

• Tazminat Hakları: Eğer sigorta şirketi TSE onaylı eşdeğer parça sertifikasını sağlamazsa veya TSE onaylı olmayan bir parça kullanırsa, aradaki fark sigortalıya ödenmelidir.

• Gerçek Zarar İlkesi: Sigorta şirketleri, aracın tamir edilip edilmemesine veya fatura olup olmamasına bakılmaksızın, sigortalının gerçek zararını karşılamakla yükümlüdür.

Bu husus, T.C. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin (E. 2014/15938 K. 2014/13033 T. 30.9.2014) kararında açıkça belirtilmiştir:

“Gerçek zarar ancak aracın onarımında tamamen orijinal parçalar kullanılarak sağlanır. Mahkemece, Adli Tıp Kurumu raporunda orijinal parça kullanılarak hesaplanan gerçek hasar miktarının doğru olduğu kabul edilmelidir.”

Ayrıca, T.C. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin (E. 2008/2862 K. 2009/682 T. 16.2.2009) kararına göre:

“Hasarlı araçta orijinal parça yerine yan sanayi yedek parça kullanımı hukuka aykırıdır. Araç sahibi, orijinal parça kullanımı talep edebilir ve aradaki farkı tazmin ettirebilir.”

Eşdeğer Parça Kaynaklı Uyuşmazlıklarda İzlenmesi Gereken Yol

Sigortacıya Başvuru ve Yetkili Mahkemeler

Sigortalı, eşdeğer parça uygulamasından kaynaklanan bir uyuşmazlık yaşarsa, öncelikle sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunmalıdır.

• Sigorta şirketi, başvuruyu en geç 15 gün içinde yanıtlamalıdır.

• Yanıt verilmezse veya talep reddedilirse, sigortalı Sigorta Tahkim Komisyonu’na veya ilgili mahkemeye başvurabilir.

• Sigorta sözleşmesini yapan acentenin veya sigorta şirketinin bulunduğu yer mahkemesinde, kazanın meydana geldiği yer mahkemesinde veya sigortalının ikamet ettiği yer mahkemesinde dava açılabilir.

• Bu tür davalar, görevli mahkeme olan Tüketici Mahkemeleri’nde görülmektedir.

Zamanaşımı Süresi

Motorlu araç kazalarından doğan zararların tazmini için:

• Sigortalının zararı ve sorumluyu öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde,

• Her hâlükârda, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içinde dava açılması gerekmektedir.

Eğer kazaya sebep olan fiil, cezai bir suç niteliği taşıyorsa ve ceza kanununda daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörülmüşse, tazminat talepleri için de bu süre geçerli olacaktır.

Sonuç

Sigorta şirketleri, meydana gelen hasar sonrası oluşan gerçek zararı karşılamakla yükümlüdür. Bu nedenle:

1. Orijinal parça talep hakkı: Sigortalı, hasar onarımında orijinal parça kullanılmasını talep edebilir.

2. Eşdeğer parça uygulaması: Eğer eşdeğer parça kullanılacaksa, TSE onaylı olması ve sigortalıya sertifikası verilmesi gerekmektedir.

3. Bakiye farkının ödenmesi: TSE onaylı parça kullanılmazsa veya eşdeğer parça ile onarım sonucu değer kaybı oluşursa, sigorta şirketi aradaki farkı ödemek zorundadır.

4. Uyuşmazlık halinde: Sigortalı önce sigorta şirketine başvurmalı, olumsuz yanıt alması halinde ise Sigorta Tahkim Komisyonu’na veya Tüketici Mahkemesi’ne başvurmalıdır.

Konuyla ilgili danışmanlık ve destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.